ΣΚΕΠΤΙΚΟ 

Η παρακολούθηση και αξιολόγηση τόσο της διαδικασίας σχεδιασμού όσο και της εφαρμογής των μέτρων είναι ζωτικής σημασίας για την αποτελεσματικότητα του σχεδίου. Ένας μηχανισμός παρακολούθησης και αξιολόγησης βοηθά να εντοπισθούν και να προληφθούν προβλήματα κατά την προετοιμασία και την υλοποίηση του ΣΒΑΚ, και, εάν είναι απαραίτητο, να «επαναπροσδιοριστούν» μέτρα για την επίτευξη των στόχων πιο αποτελεσματικά και εντός του διαθέσιμου προϋπολογισμού. Η παρακολούθηση και αξιολόγηση θα παρέχει επίσης απόδειξη της αποτελεσματικότητας του σχεδίου και των μέτρων του. Αυτό επιτρέπει στους υπεύθυνους των δράσεων να δικαιολογήσουν τα χρήματα που δαπανήθηκαν.

Οι αναφορές θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι τα αποτελέσματα της αξιολόγησης επανατροφοδοτούν τον δημόσιο διάλογο, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα σε όλους τους εμπλεκόμενους να επανεξετάζουν και να προωθούν τις απαραίτητες διορθώσεις (π.χ. αν οι στόχοι επιτευχθούν ή εάν τα συγκεκριμένα μέτρα φαίνονται να είναι σε σύγκρουση με άλλα). Οι μηχανισμοί παρακολούθησης και αξιολόγησης θα πρέπει να καθορίζονται στην αρχή και να γίνονται ένα αναπόσπαστο τμήμα του σχεδίου.

​

ΣΤΟΧΟΙ  

• Να δημιουργηθεί, εντός του σχεδίου, μια κατάλληλη διαδικασία παρακολούθησης και αξιολόγησης ώστε να βοηθήσει στον εντοπισμό των εμποδίων κατά το σχεδιασμό και την υλοποίηση των μέτρων, και να καταστεί δυνατή η έγκαιρη και αποτελεσματική αντιμετώπισή τους.

• Να καθοριστεί με ποιον τρόπο θα πρέπει να αξιολογηθούν, ο βαθμός εφαρμογής του μέτρου, και επίτευξης των στόχων.

• Να αναπτυχθούν κατάλληλοι μηχανισμοί για την αξιολόγηση της ποιότητας στην διαδικασία σχεδιασμού.

• Να αποτελέσουν οι δράσεις παρακολούθησης και αξιολόγησης αναπόσπαστο μέρος του ΣΒΑΚ.

​

ΕΡΓΑΣΙΕΣ  

• Σύνδεση των δεικτών παρακολούθησης και αξιολόγησης με τον καθορισμό των στόχων SMART (Βλ. Δραστηριότητα 5.2). Να γίνει επιλογή συγκεκριμένων εύκολων και μετρήσιμων δεικτών και να αποφευχθεί η πολύ πληροφορία.

• Μία εκ των υστέρων αξιολόγηση μπορεί να εξετάσει τον σχεδιασμό βιώσιμης αστικής κινητικότητας και τα στάδια υλοποίησης του, καθώς και τα γενικά αποτελέσματα της διαδικασίας λήψης αποφάσεων. Αυτή η αξιολόγηση πρέπει να περιλαμβάνει τους ακόλουθους τομείς:

  • Αποτελέσματα (της ίδιας της δράσης): Νέες υποδομές (π.χ. χλμ νέων ποδηλατοδρόμων) ή νέες υπηρεσίες μεταφορών και κινητικότητας (π.χ. νέες λεωφορειακές γραμμές) - με τη χρήση δεικτών αποτελεσματικότητας.

  • Αποτελέσματα (του αντίκτυπου της δράσης): Έμφαση θα πρέπει να δίνεται στις ρεαλιστικές και μετρήσιμες βελτιώσεις στην ποιότητα ζωής και την ποιότητα των μεταφορικών υπηρεσιών (δείκτες αποτελεσματικότητας). Δείκτες όπως η κυκλοφοριακή συμφόρηση (καθυστέρηση των οχημάτων) ή

    • αριθμός των ποδηλάτων. Εάν είναι δυνατόν θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται και ενδιάμεσα αποτελέσματα, αυτά αποτελούν ορόσημα για την επίτευξη βασικών στόχων. Οι δείκτες θα πρέπει να μετρούν τα αποτελέσματα άμεσα, ή αν αυτό δεν είναι άμεσα εφικτό να μετράνε πώς σχετίζονται με τα αποτελέσματα.

  • Διαδικασία σχεδιασμού της υλοποίησης του μέτρου: Η αποδοτική χρήση των πόρων ως επένδυση στα μέτρα, η διαδικασία της εφαρμογής: π.χ. χρονοδιάγραμμα υλοποίησης και ποιότητας (δείκτες της διαδικασίας).

• Χρήση ποιοτικών και ποσοτικών δεικτών.

• Πρόβλεψη διαδικασιών για την εκ των προτέρων αξιολόγηση (μια διαδικασία που ελέγχει πόσο καλά ένα σχέδιο ή μια στρατηγική θα εκτελεσθεί, μπορεί να συμβάλει σε αποτελεσματικότερες επιλογές) και εκ των υστέρων αξιολόγηση της διαδικασίας προετοιμασίας του σχεδίου.

• Εκτέλεση ελέγχου δεδομένων (τι είναι διαθέσιμο; που υπάρχουν κενά) και εάν είναι απαραίτητο να αναπτυχθεί μια στρατηγική συλλογής δεδομένων (ποσοτικών και ποιοτικών δεικτών). Αυτό συνδέεται με τον έλεγχο των δεδομένων Βλ. Δραστηριότητα 3.1.. Οι δραστηριότητες αυτές σχετίζονται και θα πρέπει να συντονίζονται μεταξύ τους.

• Καθορισμός του τρόπου με τον οποίο η παρακολούθηση και αξιολόγηση θα ενσωματωθεί στο ΣΒΑΚ. Ανάπτυξη σχεδίου εργασιών για τις δράσεις παρακολούθησης και αξιολόγησης ώστε να είναι ενσωματωμένο στο χρονοδιάγραμμα του έργου.

• Καθορισμός της πορείας μέτρησης των ενδιάμεσων αποτελεσμάτων και της αξιολόγησης της προόδου για την επίτευξη των στόχων.

• Καθορισμός σαφών αρμοδιοτήτων εξειδικευμένου προσωπικού - ή ενός εξωτερικού συνεργάτη - για την παρακολούθηση και αξιολόγηση. Ιδανικά η ευθύνη θα πρέπει να είναι σε έναν ανεξάρτητο φορέα. Καθορισμός με σαφήνεια του διαθέσιμου προϋπολογισμού και των δραστηριοτήτων παρακολούθησης και αξιολόγησης - συνήθως αυτές θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 5% του συνολικού διαθέσιμου προϋπολογισμού.

• Σχεδιασμός με την κατ’ ελάχιστον συμμετοχή των εμπλεκόμενων φορέων στην παρακολούθηση και αξιολόγηση.

​

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ

• Ενσωμάτωση εκτίμησης του κόστους οφέλους στη διαδικασία ανάπτυξης του ΣΒΑΚ.

• Σχεδιασμός για εκτεταμένη συμμετοχή εμπλεκόμενων φορέων στην παρακολούθηση και αξιολόγηση.

• Συμμετοχή αντίστοιχων πόλεων στη διαδικασία επανατροφοδότησης.

• Συντονισμός με αρμόδιους τοπικούς και περιφερειακούς φορείς για περιφερειακούς δείκτες παρακολούθησης.

​

ΧΡΟΝΟΔΙΑΡΑΜΜΑ ΚΑΙ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ  

• Εξέταση των αναγκών παρακολούθησης και αξιολόγησης από την αρχή της διαδικασίας, και ειδικότερα κατά την επιλογή των σχετικών δεικτών SMART (Βλ. Δραστηριότητα 5.2).

• Εκ των προτέρων αξιολόγηση (εκτίμηση) στην διαδικασία ανάλυσης (Βλ. Δραστηριότητα 3.1), στην ανάπτυξη σεναρίων (Βλ. Δραστηριότητα 3.2), στο σχέδιο δράσης και στον προϋπολογισμού (Βλ. Δραστηριότητα 7.2).

• Εκ των υστέρων παρακολούθηση και αξιολόγηση στο ΣΒΑΚ (Βλ. Δραστηριότητα 9.1).

ΛΙΣΤΑ ΕΛΕΓΧΟΥ

• Επιλογή κατάλληλων δεικτών (βάσει των δεικτών που επιλέχθηκαν Βλ. Δραστηριότητα 5.2 SMART targets και στην ανάπτυξη έξυπνων στόχων).

• Συμφωνία στα κατάλληλα εργαλεία παρακολούθησης και αξιολόγησης.

• Συμφωνία στα σχέδια εργασίας και στην κατανομή ευθυνών για τη συλλογή δεδομένων και τη διαχείριση.

​